ملی پوشان ایران و تجربه فشرده ترین لیگ جهانی والیبال
تیم ملی والیبال ایران در سال ۲۰۱۶ چهارمین حضور خود در لیگ جهانی والیبال را در حالی تجربه می کند که این رقابت ها در سال برگزاری المپیک در فشرده ترین زمان ممکن برگزاری می شود.
فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) با هدف صرفه جویی در زمان و افزایش هیجان، بیست و هفتمین دوره لیگ جهانی را نسبت به ادوار گذشته متفاوت برگزار خواهد کرد. سال ۲۰۱۶ بازی های المپیک نیز برگزار می شود و به همین دلیل فدراسیون جهانی والیبال برای لیگ جهانی این سال فرمول جدیدی طراحی کرد که تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی فرصت لازم برای استراحت و آماده سازی خود برای حضور در المپیک را نیز داشته باشند.
به همین دلیل فدراسیون جهانی والیبال تدبیری اندیشید تا برخلاف دوره های گذشته که لیگ جهانی در مدت ۲ ماه پیگیری می شد، در سال ۲۰۱۶ این رقابت ها در یک دوره یک ماهه ۲۸ خرداد تا ۲۷ تیرماه ۱۳۹۵با فرمول و قالب جدید (به سبک رقابت های جایزه بزرگ زنان) برگزار شود.
بر اساس قالب جدید لیگ جهانی در سال ۲۰۱۶ با حضور ۳۶ تیم در ۳ سطح یک، دو و سه برگزار می شود که اسامی تیم های شرکت کننده در هر سطح به قرار زیر است:
سطح یک: فرانسه، ایتالیا، استرالیا، روسیه، آمریکا، برزیل، ایران، آرژانتین، صربستان، بلغارستان، بلژیک و لهستان
سطح دو: هلند، پرتغال، ترکیه، اسلواکی، ژاپن، کره جنوبی، فنلاند، کوبا، کانادا، چین، مصر و جمهوری چک
سطح سه: تونس، ونزوئلا، اسوانی، قطر، آلمان، مکزیک، اسپانیا، مونته نگرو، پرتوریکو، چین تایپه، قزاقستان و یونان
سال گذشته سطح یک لیگ جهانی با حضور هشت تیم برگزار شد، اما در سال ۲۰۱۶ این تعداد به ۱۲ تیم افزایش یافت. در سطح یک ۱۲ تیم به ۹ گروه ۴ تیمی متفاوت تقسیم شده اند. یعنی تیم های هر گروه در سه هفته دور مقدماتی متفاوت هستند.
هر هفته ۳ تیم میزبان گروه خود هستند و تیم ها به صورت ضربدری با یکدیگر به رقابت می پردازند. مجموع تمام نتایج و امتیازات ۹ گروه در یک جدول رده بندی قرار می گیرد.
پس از پایان مرحله گروهی، تیم میزبان فینال همراه با ۵ تیم برتر جدول به مرحله فینال (Final 6) صعود می کنند. مرحله فینال در هفته پنجم لیگ جهانی برگزار می شود.
فرمول مرحله فینال نیز مانند دوره های گذشته است. ۶ تیم راه یافته به فینال (Final 6) به ۲ گروه ۳ تیمی تقسیم می شوند و ۲ تیم برتر هر گروه به نیمه نهایی صعود می کند. سپس تیم های پیروز در فینال برای قهرمانی رو در روی یکدیگر قرار می گیرند.
در لیگ جهانی ۲۰۱۷، تیم قهرمان سطح دو ۲۰۱۶ به سطح یک صعود می کند و آخرین تیم سطح یک نیز به سطح دو سقوط خواهد کرد.
در سطح دو این دوره لیگ جهانی مانند سطح یک ۱۲ تیم شرکت کننده در ۹ گروه ۴ تیمی متفاوت حضور دارند. در هر هفته ۳ گروه به صورت ضربدری با یکدیگر به رقابت می پردازند و تیم میزبان فینال همراه با ۳ تیم برتر گروهی به مرحله فینال (Final 4) این سطح صعود می کند. مرحله فینال نیز هفته چهارم لیگ جهانی برگزار می شود.
در لیگ جهانی ۲۰۱۷، تیم قهرمان سطح سه ۲۰۱۶ به سطح دو صعود کند و آخرین تیم رده بندی سطح دو نیز به سطح سه سقوط می کند.
در سطح سه ۱۲ تیم حضور دارند اما در ۶ گروه ۴ تیمی به مصاف یکدگیر می روند. در هر هفته ۳ گروه به صورت ضربدری با یکدیگر به رقابت می پردازند و تیم میزبان فینال همراه با ۳ تیم برتر گروهی به مرحله فینال این سطح صعود می کند. مرحله فینال سطح سه هفته سوم لیگ جهانی برگزار می شود.
تعداد تیم های شرکت کننده در این دوره از لیگ جهانی والیبال در تاریخچه این رقابت ها از نظر افزایش تعداد بی نظیر است. در سال ۱۹۹۰ تعداد تیم های شرکت کننده هشت بود که در دو گروه با هم به رقابت پرداختند. در سال ۱۹۹۱ این تعداد به ده تیم افزایش یافت. از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۰ و سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ تعداد تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی ۱۲ تیم بود. این تعداد در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲، ۱۷ تیم بود. ۱۸ تیم در سال ۲۰۱۳ این رقابت ها حضور یافتند. این تعداد در سال ۲۰۱۴ به ۲۸ تیم رسید و در سال ۲۰۱۵ به ۳۲ تیم رسید و امسال (۲۰۱۶) ۳۶ تیم در لیگ جهانی حضور دارند که در نوع خود رکورد جدیدی است.
** پرافتخارترین های لیگ جهانی
آمار و ارقام نشان می دهد که تیم ملی والیبال برزیل با کسب ۹ مدال طلا، ۵ نقره و ۴ برنز در صدر پر افتخارترین های لیگ جهانی است. این تیم در سالهای ۱۹۹۳، ۲۰۰۱، ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ صاحب عنوان قهرمانی شده تا بیش از قبل خود را به عنوان قدرت اول این رقابتها معرفی کند.
تیم ایتالیا هم با ۸ مدال طلا، ۳ نقره و ۴ برنز در رده دوم و روسیه با کسب ۳ مدال طلا، ۵ نقره و ۷ برنز در رده سوم پر افتخارترین تیم ها قرار دارد.
آمریکا نیز با دو مدال طلا، یک نقره و سه برنز در رتبه چهارم قرار دارد و تیم های کوبا (یک طلا، پنج نقره و سه برنز)، هلند (سه مدال طلا، نقره و برنز)، فرانسه (دو مدال طلا و نقره)، لهستان (دو مدال طلا و برنز) و صربستان با چهار نقره و سه برنز در زمره افتخارآفرینان این رقابت ها هستند.
اما تیم ملی والیبال ایران که برای چهارمین بار در طول تاریخ مجوز حضور در رقابت های لیگ جهانی را به دست آورده است، امسال با هدف تثبیت جایگاه خود در سطح یک این رقابت ها با سرمربی جدید به میدان می رود.
تیم ایران در سال ۲۰۱۳ (نخستین حضور) با هدایت خولیو ولاسکو به مقام نهمی دست یافت، در سال ۲۰۱۴ (دومین حضور) با هدایت اسلوبودان کواچ عنوان چهارمی را به دست آورد و سال ۲۰۱۵ نیز در سومین حضور خود با اسلوبوان کواچ ضمن تثبیت جایگاه خود در جمع هشت تیم برتر، عملکرد خوبی نیز به نمایش گذاشت.
از میان تیم های آسیایی تیم های ژاپن، کره جنوبی و چین سه تیمی هستند که سابقه زیادی در لیگ جهانی دارند. کسب مقام ششمی در سالهای ۱۹۹۰، ۱۹۹۳ و ۲۰۰۸ از سوی تیم ژاپن و قرار گرفتن در همین رده در سال ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ توسط تیم های کره جنوبی و چین بهترین مقام تیم های آسیایی درلیگ جهانی بوده است.
اما دیگر نماینده آسیا؛ استرالیا هم در سال ۱۹۹۹ (با نظر ویژه فدراسیون جهانی و به دلیل آمادگی جهت انجام بازی های آبرومند به عنوان میزبان المپیک ۲۰۰۰) برای اولین بار در لیگ جهانی حضور یافت و بین دوازده تیم، در رده دهم قرار گرفت. این تیم در سال ۲۰۱۴ دومین حضور خود را در لیگ جهانی به ثبت رساند و مسابقات را از سطح دو آغاز کرد که موفق شد با قهرمانی در این سطح، به جمع شش تیم مرحله نهایی سطح یک (۲۰۱۴) راه یافته و حضور خود در گروه بندی سطح یک رقابت های امسال را نیز هموار کند. استرالیا در ۲۰۱۵ نیز سومین حضور خود را تجربه کرد و امسال برای چهارمین بار در لیگ جهانی به میدان می رود.
رده بندی تیم ها در طول ادوار گذشته لیگ جهانی والیبال به شرح زیر است:
ژاپن ۱۹۹۰: ایتالیا، هلند، برزیل
ایتالیا ۱۹۹۱: ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا ۱۹۹۲ :ایتالیا، کوبا ، آمریکا
برزیل ۱۹۹۳ : برزیل، روسیه، ایتالیا
ایتالیا ۱۹۹۴ : ایتالیا، کوبا، برزیل
برزیل ۱۹۹۵ : ایتالیا، برزیل، کوبا
هلند ۱۹۹۶ : هلند، ایتالیا، روسیه
روسیه ۱۹۹۷ : ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا ۱۹۹۸ : کوبا، روسیه، هلند
آرژانتین ۱۹۹۹ : ایتالیا، کوبا، برزیل
هلند ۲۰۰۰ : ایتالیا، روسیه، برزیل
لهستان ۲۰۰۱ : برزیل، ایتالیا، روسیه
برزیل ۲۰۰۲ : روسیه، برزیل، یوگسلاوی
اسپانیا ۲۰۰۳ : برزیل، صربستان و مونته نگرو، ایتالیا
ایتالیا ۲۰۰۴ : برزیل، ایتالیا، صربستان و مونته نگرو
صربستان ۲۰۰۵ : برزیل، صربستان و مونته نگرو ، کوبا
روسیه ۲۰۰۶ : برزیل، فرانسه، روسیه
لهستان ۲۰۰۷ : برزیل، روسیه، آمریکا
برزیل ۲۰۰۸ : آمریکا، صربستان، روسیه
صربستان ۲۰۰۹ : برزیل، صربستان، روسیه
آرژانتین ۲۰۱۰ : برزیل، روسیه، صربستان
لهستان ۲۰۱۱ : روسیه، برزیل، لهستان
بلغارستان ۲۰۱۲ : لهستان، آمریکا، کوبا
آرژانتین ۲۰۱۳: روسیه ، برزیل ، ایتالیا
ایتالیا ۲۰۱۴: آمریکا، برزیل ، ایتالیا
برزیل ۲۰۱۵: فرانسه، صربستان و آمریکا
۲۰۱۶: ؟؟؟
