لیگ برتر والیبال؛ بازگشت هیجان به سبک حرفه‌ای‌ها

والیبال ایران در شرایطی خود را برای آغاز بالاترین سطح از مسابقات داخلی سال ۱۴۰۰ (لیگ برتر) آماده می‌کند که رقابت‌های امسال همانند لیگ‌های حرفه‌ای جهان به صورت فشرده برگزار خواهد شد و این موضوع نیازمند برنامه ریزی دقیق همه عوامل اعم از باشگاه‌ها، تیم‌ها و فدراسیون است.

 

به گزارش روابط عمومی فدراسیون والیبال، سی‎وپنجمین دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه‌های برتر مردان ایران جام «سردار دل‌ها» از روز یکشنبه دوم آبان‌ماه آغاز می‌شود تا این رقابت‌ها نسبت به سال ۹۹ چهل‌وپنج روز دیرتر شروع شود، بنابراین لیگ برتر مردان سال ۱۴۰۰ با حضور ۱۴ تیم در یک گروه مقدماتی آغاز خواهد شد و مرحله گروهی این مسابقات روزهای یکشنبه و چهارشنبه هر هفته با فشردگی بیشتری پیگیری می‌شود.

فولاد سیرجان ایرانیان، شهرداری ارومیه، فولاد مبارکه سپاهان، لبنیات هراز آمل، سایپا تهران، شهرداری ورامین، شهداب یزد، شهرداری گنبد، هورسان رامسر، پیکان تهران، پاس گرگان، مس رفسنجان، راه‌یاب ملل مریوان و آذرباتری ارومیه ۱۴ تیم شرکت کننده در رقابت‌های امسال هستند.

در دور مقدماتی این دوره از رقابت‌ها، تیم‌ها در قالب یک گروه به صورت رفت و برگشت با هم مسابقه می‌دهند و سپس هشت تیم برتر راهی مرحله پلی‌آف خواهند شد. مراحل اول و دوم پلی‌آف به صورت دو برد از سه مسابقه برگزار خواهد شد. دیدارهای مرحله نهایی نیز به صورت تک مسابقه است.

در لیگ برتر سال ۱۴۰۰ دیدارهای رده‌بندی و تعیین رده‌های پنجم تا هشتم نیز برگزار خواهد شد تا نتیجه مسابقات تعیین کننده جایگاه کامل هشت تیم برتر رقابت‌ها باشد. بر این اساس جایگاه تیم‌های نهم تا چهاردهم بر اساس جدول پایان مرحله گروهی تعیین می‌شود و دو تیم انتهای جدول به لیگ دسته یک مردان سال ۱۴۰۱ سقوط می‌کنند.

در دیدارهای مرحله نخست پلی‌آف لیگ برتر والیبال سال جاری، هشت تیم برتر دور مقدماتی با هم روبه‌رو می‌شوند و تیم‌های پیروز دو مسابقه از سه دیدار، به مرحله بعدی راه خواهند یافت. در این مرحله تیم‌های اول با هشتم، دوم با هفتم، سوم با ششم و چهارم با پنجم به رقابت می‌پردازند.

در مرحله دوم پلی‌آف تیم‌های برنده مرحله نخست در سه دیدار به مصاف هم خواهند رفت تا تیم‌های پیروز دو مسابقه، به جمع چهار تیم برتر صعود کنند. همچنین تیم‌های بازنده مرحله نخست در سه دیدار برای کسب رتبه‌های پنجم تا هشتم به مصاف یکدیگر می‌روند. در همه این مراحل تیم‌هایی که در مرحله مقدماتی مقام بهتری کسب کرده‌اند، در مسابقات اول و سوم میزبان خواهند بود.

 

** تاریخچه لیگ برتر والیبال

نخستین دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های ایران در سال ۱۳۵۴ با نام جام «پاسارگارد» با حضور ۱۲ تیم به صورت دوره‌ای برگزار شد که تیم دخانیات تهران با هدایت حسن کبیری به قهرمانی در این دوره دست یافت.

محمود چایچی، عزیز پرتوی، قاسم توکلی، منوچهر آخشتین، حمید شلتوکچی، امیر حیدری، ودود گوگانی، نادر پاکرو و صادق امیری از جمله بازیکنان تیم دخانیات در این دوره از رقابت‌ها بودند.

این مسابقات در سال‌ ۱۳۵۵ با ۱۲ تیم و در فصل ۵۷-۱۳۵۶ با ۱۰ تیم نیز با همین نام و به صورت دوره‌ای پیگیری شد که تیم استقلال تهران با هدایت فاروق فخرالدینی در هر دو دوره به مقام قهرمانی دست یافت.

مصطفی ذوقی، احمد پورکاشیان، مهدی صابرپور، رسول آوازی، حسن شمشیری، محسن نخعی، علی تازرونی، مجید ارگی و رضا قهوه‌ای از جمله بازیکنان تیم استقلال تهران در این دو دوره مسابقات بودند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حمله عراق به کشورمان (جنگ تحمیلی) لیگ برتر والیبال ایران به مدت ۱۲ سال برگزار نشد تا در سال ۱۳۶۹ چهارمین دوره این رقابت‌ها با حضور ۱۰ تیم به صورت دوره‌ای برگزار شود.

تیم بنیاد شهید در شروع مجدد این رقابت‌ها با هدایت مهدی صابرپور و حسین پوراعتمادی، قهرمان شد که در سال ۱۳۷۰ نیز برای دومین بار عنوان قهرمانی را به دست آورد.

از سال ۱۳۶۹ که این رقابت‌ها دوباره بعد از توقف ۱۲ ساله آغاز شد، لیگ برتر والیبال تا کنون به طور مستمر ادامه یافته است. در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴ و ۱۳۷۶ (پنج دوره) این رقابت‌ها با هشت تیم برگزار شده است. لیگ برتر سال ۱۳۸۹ به دلیل شیوع کرونا ناتمام ماند.

از نظر تعداد تیم‌های شرکت کننده، کم‌ترین تعداد در دوره دوازدهم یعنی سال ۱۳۷۷ بوده است که رقابت‌ها با حضور هفت تیم برگزار شد و بیش‌ترین حضور تیم‌ها نیز در دوره هجدهم در سال ۱۳۸۳ که رقابت‌‌ها با حضور ۱۸ تیم پیگیری شد.

 

**  پیکان پرافتخارترین

تیم والیبال پیکان با ۱۲ دوره قهرمانی، پرافتخارترین تیم شرکت کننده در مسابقات لیگ برتر والیبال ایران است. این تیم پنج عنوان نایب قهرمانی و چهار مدال برنز نیز در پرونده کاری خود در این رقابت‌ها دارد. تیم والیبال پیکان عنوان سومی جهان و قهرمانی باشگاه‌های آسیا را نیز در افتخارات خود دارد.

نماینده مازندران (بانک، بیم، کاله و لبنیات هراز)، دومین تیم افتخارآفرین لیگ برتر والیبال است. نمایندگان این استان ۹ مدال شامل دو مدال طلا، یک نقره و ۶ عنوان سومی در این رقابت‌ها به دست آورده‌اند.

تیم بانک سرمایه نیز سه عنوان قهرمانی لیگ برتر را در پرونده کاری خود دارد که در سال ۲۰۱۷ نیز به عنوان قهرمان آسیا در جام باشگاه‌های جهان شرکت کرد و به همراه نماینده کشور آرژانتین در جایگاه هفتم جهان قرار گرفت.

نماینده ورامین نیز که در سال ۹۱ با نام متین ورامین نخستین حضور خود در لیگ برتر والیبال را تجربه کرد و به مدال نقره دست یافت، در سال ۹۲ قهرمان لیگ برتر والیبال مردان ایران شد. همچنین در سال ۹۷ نماینده این شهر با نام شهرداری ورامین برای دومین بار قهرمان ایران شد.

تیم فولاد سیرجان که در سال ۱۳۹۸ بعد از سال‌ها دوباره در لیگ برتر حضور یافت، در سال ۹۹ موفق به کسب مقام قهرمانی شد و به عنوان نماینده ایران در باشگاه‌های مردان آسیا سال ۲۰۲۱ نیز شرکت کرد و قهرمان شد و سهمیه جهانی به دست آورد.

تیم سایپا، دیگر باشگاه با سابقه در والیبال ایران است که هفت نایب‌قهرمانی و دو مقام سومی در مدت حضور خود در لیگ برتر والیبال به دست آورده است.

نماینده شهرهای ارومیه و تبریز نیز در لیگ برتر والیبال افتخاراتی کسب کرده‌اند که نماینده ارومیه با سه عنوان نایب قهرمانی و هشت عنوان سومی و نماینده تبریز با یک مدال نقره و چهار عنوان سومی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین تیم والیبال فولاد مبارکه سپاهان در سال ۹۹ به همراه تیم لبنیات هراز آمل عنوان سومی مشترک لیگ برتر والیبال مردان را به دست آورد.

 

** ۱۳ تیم قهرمان سی و چهار دوره لیگ برتر

در سی و چهار دوره لیگ برتر مردان ایران که یک دوره آن به دلیل بحران کرونا ناتمام ماند (سال ۹۸) تا کنون ۱۳ تیم در سکوی نخست و قهرمانی ایستاده‌اند.

دخانیات تهران (۱۳۵۴)، استقلال تهران (۱۳۵۵ و ۱۳۵۶)، بنیاد شهید تهران (۱۳۶۹ و ۱۳۷۰)، بانک ملی ایران (۱۳۷۱)، آبگینه قزوین (۱۳۷۲)، فجر سپاه تهران ( ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴)، پیکان تهران (۱۳۷۵ تا ۱۳۷۸، ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ و ۱۳۹۳)، صنام تهران(۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲)، کاله مازندران (۱۳۹۰ و ۱۳۹۱)، متین ورامین (۱۳۹۲)، بانک سرمایه (۱۳۹۴، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶)، شهرداری ورامین (۱۳۹۷) و فولاد سیرجان (۱۳۹۹). لیگ برتر سال ۱۳۹۸ به دلیل شیوع کرونا ناتمام ماند.

 

**  لیگ برتر سال ۹۹ در یک نگاه

سی و چهارمین دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه‌های برتر ایران از روز چهارشنبه ۱۹ شهریور ماه ۹۹ با نام «جام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی» در یک گروه مقدماتی شروع شد.

در این دوره از رقابت‌ها ۱۵ تیم شهرداری ورامین، فولاد مبارکه سپاهان اصفهان، شهرداری ارومیه، پیکان تهران، شهرداری گنبد کاووس، شهرداری قزوین، هورسان رامسر، آذر باتری ارومیه، خاتم اردکان، سایپا تهران، شهداب یزد، فولاد سیرجان، راه‌یاب ملل کردستان، لبنیات هراز آمل و شهروند اراک حضور داشتند.

در هفته ششم لیگ برتر سال ۹۹ با توجه به اینکه مدیرکل ورزش و جوانان استان مرکزی اعلام کرد که این اداره کل نمی‌تواند هزینه ها و تعهدات تیم شهروند اراک را تامین کند، کمیته برگزاری رویدادها و مسابقات فدراسیون والیبال مجبور به حذف این تیم از مسابقات شد.

از ۱۸ مهرماه سال ۹۹ و به دنبال موج سوم بیماری کرونا در ایران و جهان، کمیته برگزاری رویدادها و مسابقات به منظور قطع زنجیره شیوع کرونا و این‌ که تیم‌ها بتوانند با آرامش خاطر بیش‌تر و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی به تمرینات و رقابت‌های خود بپردازند، ادامه مسابقات را متوقف کرد.

در روز دوشنبه پنجم آبان‌ماه، نشست هم‌اندیشی به منظور بررسی نحوه ادامه لیگ برتر مردان سال ۹۹ با حضور رئیس و سایر مسئولین فدراسیون والیبال، مدیران عامل و سرمربیان باشگاه‌های لیگ برتری، در سالن استاد فارسی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک تهران برگزار شد و در نهایت با موافقت اکثریت شرکت کنندگان تصمیم‌گیری شد که ادامه لیگ برتر والیبال مردان سال ۹۹ به شکل زیر انجام شود:

• ادامه دور رفت مرحله مقدماتی به صورت متمرکز به میزبانی تهران در سه هفته برگزار می‌شود که البته بین هر هفته مسابقات، ۱۵ روز استراحت در نظر گرفته خواهد شد. ادامه مسابقات دور رفت در سه سالن به صورت همزمان انجام می‌شود.
• دور برگشت مرحله مقدماتی نیز به صورت متمرکز و همانند لیگ ملت‌ها در پنج هفته برگزار خواهد شد.
• در پایان دور مقدماتی هشت تیم به مرحله نهایی صعود می کنند. در این مرحله تیم‌های اول با هشتم، دوم با هفتم، سوم با ششم و چهارم با پنجم به رقابت می‌پردازند.

در نهایت این رقابت‌ها در تاریخ ۲۶ اسفندماه سال ۹۹ با قهرمانی فولاد سیرجان به پایان رسید و تیم شهرداری ارومیه در جایگاه دوم قرار گرفت. تیم‌های فولاد مبارکه سپاهان و لبنیات هراز آمل نیز رتبه سوم مشترک را به دست آوردند.

تیم‌های شهرداری گنبد، شهداب یزد، شهرداری ورامین، سایپا تهران پنجم مشترک شدند و هورسان رامسر، پیکان تهران، خاتم اردکان، شهرداری قزوین، راه‌یاب ملل کردستان و آذرباتری ارومیه نیز در جایگاه‌های نهم تا چهاردهم این رقابت‌ها جای گرفتند.

 

** جدول تیم‌های اول تا سوم ادوار لیگ برتر والیبال مردان

دوره	سال برگزاری	قهرمان	نایب قهرمان	مقام سوم
۱	۱۳۵۴	دخانیات تهران	پرسپولیس تهران	استقلال تهران
۲	۱۳۵۵	استقلال تهران	پرسپولیس تهران	ذوب آهن اصفهان
۳	۱۳۵۷-۱۳۵۶	استقلال تهران	ایرانا تهران	لیفتراک تبریز
۴	۱۳۶۹	بنیاد شهید تهران	بانک ملی تهران	بانک مازندران
۵	۱۳۷۰	بنیاد شهید تهران	بانک ملی تهران	بانک تجارت تهران
۶	۱۳۷۱	بانک ملی تهران	بانک تجارت	ذوب آهن اصفهان
۷	۱۳۷۲	آبگینه قزوین	بانک ملی تهران	بانک تجارت تهران
۸	۱۳۷۳	فجر سپاه تهران	فولاد اهواز	ریختگری تبریز
۹	۱۳۷۴	فجر سپاه تهران	پیروزی تهران	ذوب آهن اصفهان
۱۰	۱۳۷۵	پیکان تهران	ذوب آهن اصفهان	فجر سپاه تهران
۱۱	۱۳۷۶	پیکان تهران	ذوب آهن اصفهان	آبگینه قزوین
۱۲	۱۳۷۷	پیکان تهران	صنام تهران	ذوب آهن اصفهان
۱۳	۱۳۷۸	پیکان تهران	موتوژن تبریز	صنام تهران
۱۴	۱۳۷۹	صنام تهران	پیکان تهران	ابومسلم مشهد
۱۵	۱۳۸۰	صنام تهران	پیکان تهران	پاس تهران
۱۶	۱۳۸۱	پیکان تهران	صنام تهران	پاس تهران
۱۷	۱۳۸۲	صنام تهران	پگاه تهران	پگاه ارومیه
۱۸	۱۳۸۳	صنام تهران	پگاه ارومیه	پیکان تهران
۱۹	۱۳۸۴	پیکان تهران	سایپا تهران	آذرپیام ارومیه
۲۰	۱۳۸۵	پیکان تهران	گل گهر سیرجان	سایپا تهران
۲۱	۱۳۸۶	پیکان تهران	سایپا تهران	پگاه ارومیه
۲۲	۱۳۸۷	پیکان تهران	سایپا تهران	فولاد ارومیه و بیم مازندران
۲۳	۱۳۸۸	پیکان تهران	سایپا تهران	کاله مازندران
۲۴	۱۳۸۹	پیکان تهران	– سایپا البرر	کاله مازندران
۲۵	۱۳۹۰	کاله مازندران	سایپا البرز	پیکان تهران و شهرداری ارومیه
۲۶	۱۳۹۱	کاله مازندران	متین ورامین	پیکان تهران
۲۷	۱۳۹۲	متین ورامین	کاله مازندران	شهرداری ارومیه
۲۸	۱۳۹۳	پیکان تهران	شهرداری ارومیه	شهرداری تبریز
۲۹	۱۳۹۴	بانک سرمایه	پیکان تهران	شهرداری ارومیه و ثامن الحجج خراسان
۳۰	۱۳۹۵	بانک سرمایه	پیکان تهران	شهرداری ارومیه
۳۱	۱۳۹۶	بانک سرمایه	خاتم اردکان	پیکان تهران و شهرداری تبریز
۳۲	۱۳۹۷	شهرداری ورامین	سایپا تهران	کاله مازندران و پیام مشهد
۳۳	۱۳۹۸	به دلیل شیوع و گستری ویروس کرونا مسابقات ناتمام ماند
۳۴	۱۳۹۹	فولاد سیرجان	شهرداری ارومیه	فولاد مبارکه سپاهان و لبنیات هراز آمل
۳۵	۱۴۰۰

 

** رده‌بندی باشگاه‌ها بر اساس مقام

رتبه	نام باشگاه	قهرمانی	نایب قهرمانی	مقام سومی	مجموع
۱	پیکان	۱۲	۴	۳	۱۹
۲	صنام	۴	۲	۱	۷
۳	بانک سرمایه	۳	۰	۰	۳
۴	نماینده مازندران	۲	۱	۶	۹
۵	نماینده ورامین	۲	۱	۰	۳
۶	استقلال تهران	۲	۰	۱	۳
۷	فجر سپاه	۲	۰	۱	۳
۸	بنیاد شهید	۲	۰	۰	۲
۹	بانک ملی	۱	۳	۰	۴
۱۰	آبگینه قزوین	۱	۰	۱	۲
۱۱	دخانیات تهران	۱	۰	۰	۱
۱۲	فولاد سیرجان	۱	۰	۰	۱
۱۳	سایپا	۰	۷	۱	۸
۱۴	پرسپولیس	۰	۳	۰	۳
۱۵	نماینده ارومیه	۰	۳	۸	۱۱
۱۶	ذوب‌آهن اصفهان	۰	۲	۴	۶
۱۷	نماینده تبریز	۰	۱	۴	۵
۱۸	بانک تجارت	۰	۱	۲	۳
۱۹	ایرانا تهران	۰	۱	۰	۱
۲۰	فولاد اهواز	۰	۱	۰	۱
۲۱	پگاه تهران	۰	۱	۰	۱
۲۲	گل گهر سیرجان	۰	۱	۰	۱
۲۳	خاتم اردکان	۰	۱	۰	۱
۲۴	نماینده مشهد	۰	۰	۳	۳
۲۵	پاس تهران	۰	۰	۲	۲
۲۶	فولاد مبارکه سپاهان	۰	۰	۱	۱
مجموع		۳۳	۳۳	۳۸	۱۰۴

 

* در سال‌های ۱۳۹۰، ۱۳۹۴، ۱۳۹۶، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹ عنوان سوم مشترک برای دو تیم در نظر گرفته شده است.