محمد وکیلی؛ مردی که کاشف بهترین بازیکنان ایران است

پشت هر ستاره‌ای، گروهی از مردم ایستاده‌اند و در والیبال ایران نیز مردی حضور دارد به نام محمد وکیلی که پشت بزرگ‌ترین نام‌ها ایستاده است. وکیلی کسی است که ستاره‌های والیبال ایران در سال‌های نوجوانی و جوانی زیر نظر او کار کرده‌اند.

به گزارش روابط عمومی فدراسیون والیبال، وکیلی نگاه فوق‌العاده‌ای برای کشف استعدادهای ارزشمند دارد و و جایی که دیگران قادر به انجام آن نیستند، وی می‌تواند توانایی‌های یک والیبالیست را ارزشیابی کند. این مربی می‌تواند توانمندی‌ها را آزاد کند و تعهد بالایی برای آماده‌سازی بازیکنان و ارتقای آنان به سطحی بالاتر دارد. به همین علت است که اکنون ایران به یکی از قدرت‌های والیبال جهان بدل شده است.

وکیلی در گفت‌وگو با سایت کنفدراسیون والیبال آسیا اظهار داشت: «افتخار کار کردن با رده‌های سنی والیبال ایران (زیر ۱۹، ۲۱ و ۲۳ سال) از سال ۱۹۹۰ را دارم. اصلی‌ترین دغدغه من، کشف استعدادهای والیبالی است؛ به مانند باغبانی که به خاک رسیدگی می‌کند تا گیاهان رشد بهتری داشته باشند.

بیش‌تر بازیکنانی که قرار است تیم ملی والیبال را در بازی‌های المپیک توکیو همراهی کنند، والیبال خود را زیر نظر من آغاز کرده‌اند. سعید معروف، محمد موسوی، فرهاد قائمی، امیر غفور، میلاد عبادی‌پور، مجتبی میرزاجانپور، سامان فائزی، علی اصغر مجرد، جواد کریمی، پوریا یلی، امیرحسین اسفندیار، صابر کاظمی، مرتضی شریفی، امیرحسین توخته، محمدرضا حضرت‌پور، محمدرضا موذن و بردیا سعادت، بازیکنانی هستند که با من کار کرده‌اند.»

مهارت او در شناسایی استعدادها از آگاهی این مربی سرچشمه می‌گیرد اما روش آموزش وی بر پایه منطق است.

«زمانی که بازیکنان را ملاقات می‌کنم،در ابتدا با آن‌ها صحبت می‌کنم و هدف‌گذاری می‌کنیم. پس از آن، پیشرفت آن‌ها را زیر نظر می گیرم و برای آن‌ها روشن می‌کنم که اهداف ما سخت، اما دست‌یافتنی هستند و این که هدف مشترک ما این است که نه تنها در ورزش، بلکه در زندگی هم پیشرفت کنیم.»

«بازیکنان نیاز دارند که به عنوان آموزگار به من اعتماد کنند و به تجاربم احترام بگذارند. باید بدانند بازیکنانی که امروز ستاره شده‌اند، زمانی با ما بوده‌اند و چنانچه می‌خواهند به جایگاهی که آن‌ها دارند برسند، باید گوش شنوا داشته باشند.»

«مهم‌ترین درسی که آن‌ها می‌آموزند، این است که در ورزش و زندگی شخصی، رو راست باشند. من معلم آنها هستم و نه فقط مربی؛ بنابراین چیزهایی که آن‌ها از من می‌آموزند، موقعی که به عضویت تیم ملی درآمدند و نیز در جامعه چهره شدند، بر رویشان بازتاب خواهد داشت.»

به غیر از تشخیص استعدادها، وکیلی بهترین مهارت‌های فنی و آموزش‌های مستمر را در تمرین به کار می‌گیرد و ورزشکاران را قادر می‌سازد تا با مهارت‌های متعدد و توانایی‌های بسیار، در والیبال سرآمد باشند.

«مهارت در والیبال، از نحوه ایستادن آغاز می‌شود؛ برعکس برخی آموزش‌ها که خیلی روی استفاده از دست تاکید دارند، بر این باورم که بازیکن ابتدا باید بر روی پاهای خود کار کند تا بتواند فنون والیبال را به درستی اجرا کند. »

«به عنوان مثال، پا باید به سوی هدف حرکت کند تا توپ را دریافت کند یا آن را دفاع کند؛ بنابراین بازی بدون توپ، مهم‌ترین مورد برای یادگیری بازیکنان است. پس از کار بر روی پای بازیکنان، روی دست‌ها و بازوهای آن‌ها کار می‌کنم و به آن‌ها یاد می‌دهم که به هنگام حمله و دفاع، در چه موقعیت صحیحی قرار بگیرند. آن‌ها رفته رفته مهارت‌هایی چون آبشار، سرویس، دفاع و توپ‌گیری را یاد می‌گیرند و تماشای بازی‌های بین المللی، کمک می‌کند تا تجربه‌اندوزی کنند.»

وکیلی مربی‌گری را جدی می‌گیرد و زمانی که یکی از بازیکنانش به لیگ‌های بزرگ راه پیدا می‌کند، بیش‌ترین حس رضایت را دارد.

«برای من به عنوان مربی والیبال جوانان، هیچ چیز در این مسیر، دشوار نیست. به انداز کافی دانش و تجربه دارم تا از یک بازیکن آماتور، یک ستاره بسازم. همه آنچه که بازیکنان نیاز به آن دارند، این است که از من حرف‌شنوی داشته باشند و به این درک برسند که اگر آن‌ها سخت کار کنند، هیچ چیز غیر ممکن نیست.»

«خوشبختانه، در حال حاضر بسیاری از بازیکنان ایرانی در سطح جهان به شهرت رسیده‌اند. من از آن‌ها برای بازیکنان جوان به عنوان مثال استفاده می‌کنم. برای این که به آن‌ها انگیزه بدهم، می‌گویم اگر می‌خواهی پاسوری به خوبی سعید معروف شوی، تصور کن این بازیکن درست در همین زمینی بازی کرده که تو بازی می‌کنی. بازیکنانی مثل موسوی، غفور و عبادی‌پور، همگی در وضعیت تو قرار داشته‌اند. والیبال فقط یک بازی نیست و برای برخی از مردم، زندگی است. بنابراین فرق بین شکست و موفقیت، به مقدار تلاشی است که شما در میدان به کار می‌گیرید.»

«بازیکنانی که در المپیک به میدان رفته‌اند، همگی توانمند و برای کشور ارزشمند هستند. معروف، موسوی، قائمی، غفور، عبادی‌پور از دیگران مشهورترند اما بازیکنان جوان بسیاری وجود دارند که قابلیت‌های بسیاری برای ستاره شدن دارند.»

«زمانی که بازیکنان موفق را می‌بینم، روزهای جوانی آن‌ها را به خاطرشان می‌آورم. روزهایی که رویای حضور در تیم ملی را در سر داشتند و اکنون جزو بهترین بازیکنان آسیا و جهان هستند. من و همکارانم به خاطر تلاش‌هایی که انجام داده‌ایم تا این بازیکنان بزرگ پیشرفت کنند، به خود می‌بالیم. این که ببینی آن‌ها چه‌طور در تیم ملی رشد کرده‌اند، بسیار راضی‌کننده است. زمانی که عملکرد خوب آن‌ها را در رقابت‌های قاره‌ای و المپیک می‌بینم، احساس می‌کنم به اهدافم رسیده‌ام و در مسیر درستی برای آموزش بازیکنان جوان ایران بوده‌ام.»

وکیلی با یادگیری از چهره‌های قابل احترام در مربی‌گری، عشق خود به این رشته را به فرصتی واقعی تبدیل کرد تا بهترین استعدادهای کشور را ارتفا دهد. دوران مربی‌گری وی، از سه دهه گذر کرده و میراث این مربی با کشف استعدادهای والیبالی برای کشورش تداوم پیدا می‌کند.

«از زمانی که در مدرسه آموزگار ورزش بودم و در باشگاه و تیم‌های ملی حضور داشتم، دغدغه‌ام این بود که دانش خود را به نسل جوان انتقال دهم. در کلاس‌های بین‌المللی شرکت کردم و از هر فرصتی استفاده می‌کردم تا با مربیان بزرگی چون «ایوان بوگانیکوف از شوروی و «ستکویچ» از یوگسلاوی کار کنم و نیز مربی افسانه‌ای «خولیو ولاسکو» که در والیبال ایران انقلاب ایجاد کرد. همگی آن‌ها به من کمک کرده‌اند که نگاه من به والیبال، دستخوش دگرگونی شود.»

«با کمک همکاران ایرانی خود، توانستم به عناوین آسیایی و جهانی دست پیدا کنم. ۹ مدال آسیایی و پنج مدال جهانی حاصل تلاش ۳۰ ساله من در این عرصه است.

وکیلی با بازیکنان خود (قدیم و جدید) به مانند فرزندانش رفتار می‌کند و چه در داخل و چه در بیرون زمین، آن‌ها را راهنمایی می‌کند.

«توصیه من به بازیکنان جوان این است که راهی برای میانبر در یادگیری وجود ندارد. هر کسی که می‌خواهد به شخص موفقی تبدیل شود، همیشه باید بهترین تلاش را انجام دهد. آن‌ها باید به سخنان مربیان خود گوش بسپارند و بیش‌ترین احترام را در حق مربیان خود روا دارند؛ به مانند بازیکنان پیشین که به ستاره های بزرگی تبدیل شده‌اند. در مورد بازیکنان قدیمی هم باید بگویم که آن‌ها همواره باید به گذشته خود نگاه کنند و این که از کجا آمده‌اند و همیشه باید مراقب زندگی خود و سلامتی شان باشند و به کسانی که در رشد و پیشرفت آن‌ها سهم داشته‌اند، احترام بگذارند».