لیگ جهانی 2017 و قبل از تغییرات گسترده/ کولاکوویچ سرمربی ایران با چهار مدال لیگ جهانی

لیگ جهانی سال 2017 در حالی از 12 خردادماه آغاز می شود که این رقابت ها در سال 2018 با تغییرات گسترده ای از جمله تعداد تیم های شرکت کننده، مدت زمان برگزاری، نام رقابت ها، تضمین هفت ساله برای حضور 12 کشور از جمله ایران در سطح یک و تغییراتی در پوشش تلویزیونی و بازاریابی روبرو خواهد شد.
لیگ جهانی والیبال در سال 1990 به عنوان بخشی از یک برنامهٔ بازاریابی در این رشته ورزشی راه‌اندازی شد تا نشان متمایزی از فعالیت‌های فدراسیون جهانی در اواخر قرن بیستم باشد.
فدراسیون جهانی والیبال برای برگزاری بیست و نهمین دوره این رقابت ها (سال 2018) تغییرات عمده ای لحاظ کرده است که چهار دلیل اصلی برای این اقدام عنوان کرده است.
میزان قرارداد پوشش تلویزیونی لیگ جهانی در سال های اخیر هیچ پیشرفتی نداشته است که این موضوع یکی از دلایل تغییرات عمده لیگ جهانی است. از سوی دیگر درآمد حامیان مالی لیگ جهانی ناچیز است که این موضوع نیز نگرانی هایی را برای ادامه حمایت آنان بوجود آورده است.
یکی دیگر از نگرانی ها نبود درآمد برای میزبان های لیگ جهانی است و کشورهای برگزار کننده لیگ جهانی اجازه فروش محصولات حامیان را نداشتند. در سال های اخیر روش برگزاری و تقویم لیگ جهانی نیز با تغییراتی روبرو شد که برنامه ریزی را برای تیم ها، کشورها و حامیان مالی سخت کرده بود و این نکات از ضعف های این رقابت ها بود که فدراسیون جهانی برای برطرف کردن این مشکلات، تغییرات عمده برای سال 2018 را برنامه ریزی کرد.
فدراسیون جهانی والیبال در سال های اخیر برای برطرف کردن این مشکلات مجبور به تزریق پول به این رقابت ها در قالب پاداش و هزینه سفر تیم ها بود که در برنامه ریزی جدید به دنبال هزینه کمتر است. این فدراسیون در سری جدید لیگ جهانی به دنبال ایجاد توازن بین ورزش و مسایل مالی است تا همانند تیم های برتر دنیا، حامیان مالی معروف نیز جذب این رقابت ها شوند.
** پنجمین تجربه والیبال ایران در لیگ جهانی
تیم ملی والیبال ایران در سال 2017 پنجمین حضور خود در لیگ جهانی والیبال را در حالی تجربه می کند که هدایت تیم ایران را ایگور کولاکوویچ بر عهده گرفته است. ملی پوشان ایران در چهار دوره گذشته این رقابت ها با خولیو ولاسکو (2013)، اسلوبودان کواچ (2014 و 2015) و رائول لوزانو (2016) به میدان رفتند و امسال (2017) با کولاکوویچ به مصاف حریفان خود می روند.
لیگ جهانی در سال 2017 همانند سال گذشته با حضور ۳۶ تیم در ۳ سطح یک، دو و سه برگزار می شود که اسامی تیم های شرکت کننده در هر سطح به قرار زیر است:
سطح یک: فرانسه، ایتالیا، روسیه، آمریکا، برزیل، ایران، آرژانتین، صربستان، بلغارستان، بلژیک، لهستان و کانادا
سطح دو: هلند، پرتغال، ترکیه، اسلواکی، ژاپن، کره جنوبی، فنلاند، چین، مصر، جمهوری چک، اسلوونی و استرالیا
سطح سه: تونس، ونزوئلا، قطر، آلمان، مکزیک، اسپانیا، مونته نگرو، قزاقستان، یونان، چین تایپه، استونی و اتریش
دور مقدماتی سطح یک لیگ جهانی سال 2017 از 12 خردادماه با دیدار فرانسه و بلغارستان شروع می شود و در مدت سه هفته 54 دیدار برگزار خواهد شد. مرحله گروهی سطح یک لیگ جهانی 29 خردادماه با جدال آرژانتین و بلغارستان به پایان می رسد.
گروه بندی تیم ها در سه هفته دور مقدماتی سطح یک لیگ جهانی به قرار زیر است:
** هفته نخست 12 تا 14 خردادماه:
گروه A میزبان ایتالیا: برزیل، ایتالیا، لهستان و ایران
گروه B میزبان صربستان: صربستان، آمریکا، کانادا و بلژیک
گروه C میزبان روسیه: فرانسه، روسیه، بلغارستان و آرژانتین

** هفته دوم از 19 تا 21 خردادماه:
گروه D میزبان ایران: صربستان، آرژانتین، بلژیک و ایران
گروه E میزبان بلغارستان: برزیل، لهستان، کانادا و بلغارستان
گروه F میزبان فرانسه: فرانسه، روسیه، آمریکا و ایتالیا

** هفته سوم، 25 تا 29 خردادماه:
گروه I میزبان آرژانتین: صربستان، برزیل، بلغارستان و آرژانتین
گروه H میزبان لهستان: آمریکا، روسیه، لهستان و ایران
گروه L میزبان بلژیک: فرانسه، ایتالیا، کانادا و بلژیک
پس از پایان مرحله گروهی، برزیل به عنوان میزبان به همراه 5 تیم برتر جدول به مرحله نهایی صعود می کنند که مسابقات این مرحله از 13 تیرماه آغاز می شود.
فرمول مرحله فینال نیز مانند دوره های گذشته است. ۶ تیم راه یافته به فینال (Final 6) به ۲ گروه ۳ تیمی تقسیم می شوند و ۲ تیم برتر هر گروه به نیمه نهایی صعود می کند. سپس تیم های پیروز در فینال برای قهرمانی رو در روی یکدیگر قرار می گیرند.

** تعداد تیم های شرکت کننده در ادوار مختلف لیگ جهانی
در سال 1990 تعداد تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی هشت تیم بود که در دو گروه با هم به رقابت پرداختند. در سال 1991 این تعداد به ده تیم افزایش یافت. از سال 1992 تا 2000 و سال 2004 و 2005 تعداد تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی 12 تیم بود. این تعداد در سالهای 2001 تا 2003 و 2006 و 2012، 17 تیم بود. 18 تیم در سال 2013 این رقابت ها حضور یافتند.
این تعداد در سال 2014 به 28 تیم رسید و در سال 2015 به ۳۲ تیم رسید و سال های (2016 و 2017) 36 تیم در لیگ جهانی حضور دارند که در نوع خود رکورد جدیدی بود، اما یکی از تغییرات لیگ جهانی در سال آینده افزایش تیم های شرکت کننده است که در سطح یک این رقابت ها، 16 کشور با یکدیگر مسابقه می دهند.
بر این اساس سطح یک «لیگ جهانی جدید والیبال» مردان و زنان سال 2018 با حضور 16 تیم در چهار گروه مقدماتی برگزار می شود که 12 کشور از این تعداد، حضورشان در هفت سال آینده تضمین شده است و چهار کشور دیگر که برای سال 2018 انتخاب شدند و احتمال تغییر بر اساس عملکرد در هر سال خواهند داشت.
در رقابت های لیگ جهانی جدید والیبال و در گروه مردان سال 2018 تیم های برزیل، ایران، چین، ایتالیا، لهستان، صربستان، آمریکا، فرانسه، ژاپن، آلمان، روسیه و آرژانتین حضورشان در این رقابت ها برای هفت سال آینده از سوی فدراسیون جهانی تضمین شده است و تیم استرالیا، کره جنوبی، کانادا و بلغارستان در رقابت های 2018 شرکت می کنند و در گروه چهار تیم متغیر این رقابت ها هستند.

** پرافتخارترین های لیگ جهانی
آمار و ارقام نشان می دهد که تیم ملی والیبال برزیل با کسب 9 مدال طلا، 6 نقره و 4 برنز در صدر پر افتخارترین های لیگ جهانی است. این تیم در سالهای 1993، 2001، 2003 تا 2007، 2009 و 2010 صاحب عنوان قهرمانی شده تا بیش از قبل خود را به عنوان قدرت اول این رقابتها معرفی کند.
تیم ایتالیا هم با 8 مدال طلا، 3 نقره و ۴ برنز در رده دوم و روسیه با کسب 3 مدال طلا، 5 نقره و 7 برنز در رده سوم پر افتخارترین تیم ها قرار دارد.
آمریکا نیز با دو مدال طلا، یک نقره و سه برنز در رتبه چهارم قرار دارد و تیم های کوبا (یک طلا، پنج نقره و سه برنز)، صربستان (یک طلا، چهار نقره و سه برنز)، هلند (سه مدال طلا، نقره و برنز)، فرانسه (سه مدال طلا، نقره و برنز) و لهستان (دو مدال طلا و برنز) در زمره افتخارآفرینان این رقابت ها هستند.
تیم ملی والیبال ایران امسال برای پنجمین بار در طول تاریخ در رقابت های لیگ جهانی شرکت می کند و نسبت به سال گذشته چند تغییر مهم در ترکیب تیم ایران بوجود آمده است که مهمترین آن هدایت ملی پوشان از سوی ایگور کولاکوویچ است. همچنین امسال تغییراتی در کادر فنی و بازیکنان بوجود آمده که حضور پیمان اکبری به عنوان دستیار کولاکوویچ و حضور نداشتن مهدی مهدوی و شهرام محمودی از مهمترین آنهاست.
کولاکوویچ در سال های 2003 تا 2005 که کمک مربی تیم ملی والیبال صربستان و مونته نگرو بود، سه مدال نقره لیگ جهانی به دست آورد و در سال 2010 که هدایت تیم ملی والیبال صربستان را نیز به عنوان سرمربی بر عهده داشت، به مدال برنز این رقابت ها دست یافت.
تیم ایران در سال ۲۰۱۳ (نخستین حضور) با هدایت خولیو ولاسکو به مقام نهمی دست یافت، در سال ۲۰۱۴ (دومین حضور) با هدایت اسلوبودان کواچ عنوان چهارمی را به دست آورد، سال 2015 نیز تیم ایران در دومین حضور خود با اسلوبودان کواچ ضمن تثبیت جایگاه خود در جمع هشت تیم برتر، عملکرد خوبی به نمایش گذاشت و در سال 2016 تیم ایران در بین 12 تیم شرکت کننده رتبه هشتم را به دست آورد.
از میان تیم های آسیایی تیم های ژاپن، کره جنوبی و چین سه تیمی هستند که سابقه زیادی در لیگ جهانی دارند. کسب مقام ششمی در سالهای 1990، 1993 و 2008 از سوی تیم ژاپن و قرار گرفتن در همین رده در سال 1995 و 1996 از سوی تیم های کره جنوبی و چین بهترین مقام تیم های آسیایی درلیگ جهانی بوده است.
اما دیگر نماینده آسیا؛ استرالیا هم در سال 1999 (با نظر ویژه فدراسیون جهانی و به دلیل آمادگی جهت انجام بازی های آبرومند به عنوان میزبان المپیک 2000) برای اولین بار در لیگ جهانی حضور یافت و بین دوازده تیم، در رده دهم قرار گرفت. این تیم در سال 2014 دومین حضور خود را در لیگ جهانی به ثبت رساند و مسابقات را از سطح دو آغاز کرد که موفق شد با قهرمانی در این سطح، به جمع شش تیم مرحله نهایی سطح یک (2014) راه یافته و حضور خود در گروه بندی سطح یک رقابت های امسال را نیز هموار کند. استرالیا در 2015 و 2016 برای سومین و چهارمین بار حضور خود را تجربه کرد و در سال 2017 در سطح دو لیگ جهانی به میدان می رود.
در لیگ جهانی سال 2017 تیم ایران تنها نماینده آسیا در سطح یک است و تیم های کره جنوبی، استرالیا، ژاپن و چین در سطح دو به میدان می روند.
رده بندی تیم ها در طول ادوار گذشته لیگ جهانی والیبال به شرح زیر است:
ژاپن 1990: ایتالیا، هلند، برزیل
ایتالیا 1991: ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا 1992 :ایتالیا، کوبا ، آمریکا
برزیل 1993 : برزیل، روسیه، ایتالیا
ایتالیا 1994 : ایتالیا، کوبا، برزیل
برزیل 1995 : ایتالیا، برزیل، کوبا
هلند 1996 : هلند، ایتالیا، روسیه
روسیه 1997 : ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا 1998 : کوبا، روسیه، هلند
آرژانتین 1999 : ایتالیا، کوبا، برزیل
هلند 2000 : ایتالیا، روسیه، برزیل
لهستان 2001 : برزیل، ایتالیا، روسیه
برزیل 2002 : روسیه، برزیل، یوگسلاوی
اسپانیا 2003 : برزیل، صربستان و مونته نگرو، ایتالیا
ایتالیا 2004 : برزیل، ایتالیا، صربستان و مونته نگرو
صربستان 2005 : برزیل، صربستان و مونته نگرو ، کوبا
روسیه 2006 : برزیل، فرانسه، روسیه
لهستان 2007 : برزیل، روسیه، آمریکا
برزیل 2008 : آمریکا، صربستان، روسیه
صربستان 2009 : برزیل، صربستان، روسیه
آرژانتین 2010 : برزیل، روسیه، صربستان
لهستان 2011 : روسیه، برزیل، لهستان
بلغارستان 2012 : لهستان، آمریکا، کوبا
آرژانتین 2013: روسیه ، برزیل ، ایتالیا
ایتالیا ۲۰۱۴: آمریکا، برزیل ، ایتالیا
برزیل ۲۰۱۵: فرانسه، صربستان و آمریکا
لهستان 2016: صربستان، برزیل و فرانسه